Wat denken jullie hierover? Reacties graag!

[dede]

Hallo iedereen,

soms wordt er gezegd dat wij met zijn allen vanuit ‘Het Thuisfront’ meer en duidelijker onze stem zouden moeten laten horen aan de minister en aan het beleid – om zaken aan te klagen en voorstellen te doen ter verbetering van de situatie in de gevangenis. Hieronder vind je een opinieartikel dat vandaag in De Morgen verscheen.

Misschien een interessante aanzet om op te reageren? Dan gebeurt er misschien uiteindelijk iets meer dan discussiëren over een net dat al of niet dingend moet gespannen worden – wat sensatieberichten in de media, en veel blabla dat waarschijnlijk enkel zal leiden tot (alweer) wat ‘nepoplossingen’…

Wij hebben het meer voor een écht sociaal vangnet, dat kansen biedt en uitzicht op een nieuw leven na de ‘boetedoening’… Of niet?

Jullie reactie graad op het forum!

De Morgen – zondag 26 juli 2009

Geen ijzeren netten maar sociale vangnetten

Walter Van Steenbrugge wijst op de échte problemen van het Belgische gevangenisbeleid. Van Steenbrugge is advocaat aan de Gentse balie en auteur van De affaire justitie.

De ontsnapping van Ashraf Sekkaki en twee kompanen uit de gevangenis van Brugge doet het debat over een betere beveiliging van de gevangenissen weer oplaaien. Walter Van Steenbrugge vraagt zich af ‘waarom toch zo moeizaam tot de kérn van het probleem wordt doorgedrongen’.

Worden het straks palen met scherpe pinnen die je op de binnenkoer van iedere gevangenis mag verwachten, of gaan we met z’n allen toch voor grote ijzeren netten die het de helikopters onmogelijk maken daar nog te landen om zo ontsnappingen te verijdelen?

De discussie is alvast ingezet. De Ochtend op Radio 1 kleurde grijs toen we Luc Neyrinck, syndicale spreekbuis voor de cipiers, en daarna de pas uit zijn cipiersuniform gestapte Justitieminister Stefaan De Clerck (CD&V) aan het woord hoorden over welk soort ijzerwaren nu het meest geschikt zijn om verdere Great-Escapescenario’s tegen te gaan.

Je vraagt je af waarom toch zo moeizaam tot de kern van het probleem wordt doorgedrongen. Even ter herinnering: de Raad van Europa is sedert jaar en dag vernietigend voor het Belgische gevangenisbeleid. België mag dan wel het Europees Verdrag tegen foltering en onmenselijke behandeling hebben geratificeerd, de comités ter preventie van foltering of onmenselijke behandeling – die de Belgische gevangenissen frequent bezochten – zijn striemend in hun besluitvorming. De Europese minimumnormen waaraan ieder cellulair regime moet voldoen, worden niet gehaald.

Er is een ontoelaatbare overbevolking, er zijn te veel kleine en onverluchte cellen, een gebrekkige verlichting, een slechte kwaliteit van voedsel en water, te weinig slaapruimte voor een overmatig aantal gevangenen, een tekort aan hygiënische en sanitaire faciliteiten, onvoldoende medische zorgen. Kortom de gevangenisgemeenschap biedt absoluut ontoereikende detentieomstandigheden.

Komt daarbij dat verdachten – zij die in voorlopige hechtenis zitten en nog geacht worden onschuldig te zijn – kriskras tussen de veroordeelden en geestesgestoorde geïnterneerden, zoals Ashraf Sekkaki er blijkbaar een is, leven. Ook minderjarigen moeten daar af en toe plaatsnemen. Een bonte mengeling mensen, aan wie bovendien al te weinig zinvol werk of opleiding wordt geboden (de wachtlijsten zijn gigantisch), zodat hen niet veel anders rest dan in hun overvolle cellen voor betaalzenders te zitten wegrotten. Als het zelfvertrouwen voorheen al een stevige knauw heeft gekregen – mensen die misdrijven plegen zijn meestal ergens defectueus geboren en/of uit hun jeugdjaren gekomen – dan zal dat vertrouwen er op die manier meestal niet op vooruitgaan.

Drugs achter tralies
Dan zijn er ook nog de drugs. Daar waar je in een Britse gevangenis nog met geen balpen de gevangenis binnenkomt, zijn de Belgische gevangenissen nog steeds à la carte voorzien van allerhande verdovende middelen. De drughonden zijn nog steeds niet welkom aan de gevangenispoort.

Het is erg dat maar liefst 20% van de in de gevangenis opgesloten geïnterneerden een verstandelijke handicap hebben en dus ontzettend kwetsbaar zijn. Toch moeten ze overleven binnen de harde en ruwe gevangeniswereld. De (oude maar nog steeds geldende) wet schrijft voor dat zij moeten opgenomen worden in een intramurale psychiatrische annex van de gevangenis, maar de realiteit is dat geen enkele voldoet aan de obligate normen van de psychiatrische ziekenzorg.

Dan maar een nieuwe wet, zou je zeggen, en die werd inderdaad gestemd in het parlement op 21 april 2007. Deze wet diende voor een lotsverbetering te zorgen van de geïnterneerden, doch de uitvoering van de wet moest slechts gerealiseerd worden binnen een periode van achttien maanden. Wel lang denk je dan. De Belgische overheid houdt evenwel van records en liet het niet bij die achttien maanden, maar loodste de uitvoering, via een achterdeurtje in een Programmawet, naar 2012.

Voeg daar nog een enorm hoog aantal zelfdodingen binnen de gevangenismuren aan toe, en het actuele plaatje van het gevangenisleven raakt stilaan ingekleurd. Deze realiteit hou je dan best tegen het licht van de doelstellingen van een gevangenis: zinvolle boetedoening om ooit, gelouterd en tot betere inzichten gekomen, terug de plaats in de maatschappij in te nemen en het terugvalrisico tot een minimum te herleiden.

Filosofie herbekijken
Recidive indijken is toch de gedroomde methode om de overbevolking aan te pakken. In bedrijfstermen uitgedrukt, moet je besluiten dat die targets in een dergelijke bedrijfscultuur niet kunnen gehaald worden. Wel integendeel, je verslechtert de situatie. Door extra gevangenissen te bouwen en de ijzerwinkel aan te spreken, zul je die doelstellingen ook niet halen. Om die wel te bereiken dient de ganse filosofie van bestraffing dringend herbekeken te worden.

Geen nood aan ijzeren netten maar wel aan sociale vangnetten. Geen melange van gevangenen, wel een gespecialiseerde en menswaardige medische en therapeutische opvang voor geestesgestoorden. Accenten op herstel van schade en op herstel van waarden, normen en basisvertrouwen. Begeleiding, sturing en het bieden van perspectieven in plaats van kille repressie en afzondering.

België riskeert straks veel in het Straatsburgse Hof voor de Rechten van de Mens. Niet het helikopterverhaal zal daar blijven hangen, wel een pijnlijk falend gevangenisbeleid.

[warriormom]

Iedereen die met justitie en het gevangeniswezen in contact komt weet dat het beleid totaal faalt. Onze gevangenissen zijn mensonwaardig, justitie loopt vaak in de fout, de wet op de voorlopige hechtenis wordt op alle mogelijke manieren misbruikt en de psychiatrische annexen zitten overvol met mensen die niet in de gevangenis thuishoren.

Vraag is, wat doe je eraan?
België is in 1998 al veroordeeld door het Europees Hof in Straatsburg voor het opsluiten van geïnterneerden in gevangenissen. Anno 2009 is er niets veranderd.
Bij elk bezoek aan Belgische gevangenissen is het rapport van het CPT vernietigend vor België. Telkens weer stuurt onze overheid een mooi rapport met een massa loze beloften en er verandert niets.
De Centrale Toezichtsraad voor de gevangenissen is uiterst negatief over het Belgisch beleid, maar er verandert niets.

In een gesprek met een medewerker van de beleidscel van de minister van justitie werd mij gezegd: “we weten dat de situatie onmenselijk en onaanvaardbaar is, maar het is nu eenmaal zo.” Met dat soort houding verandert er natuurlijk niets.
Ik heb hier zelfs nog een brief liggen door minister Vandeurzen zelf ondertekend waarin hij mij verklaart dat mijn zoon (in voorarrest in “observatie” in de psychiatrische annex in Vorst) “de best mogelijke behandeling” krijgt in de gevangenis. Uitzonderlijk kreeg hij “elke maand” een consultatie van 10 min met de psychiater. Dat heet dan “gedwongen behandeling” en “gezondheidszorg gelijkwaardig aan die buiten de gevangenis”.

Onze ministers van justitie zoeken al jarenlang een oplossing voor de overbevolking zegt men. Toch is die oplossing niet zo moeilijk te vinden. Er zitten zo’n 3600 mensen in voorhechtenis. De overgrote meerderheid daarvan zit daar niet op basis van de wet op de voorlopige hechtenis maar ondanks die wet. Pas die wet correct toe en je hebt zo al zo’n 2000 gedetineerden minder.
Er zijn ook een 1000tal geïnterneerden die daar volgens onze grondwet, onze wetten en de Europese wetgeving niet mogen zitten (arrest Aerts 1998). Investeer in degelijke gezondheidszorg voor die mensen en onze gevangenissen zijn weer 1000 gedetineerden kwijt. Overbevolking opgelost.
Er komt dan geld vrij voor preventie- en reintegratiegebeleid en besparen op die manier een massa menselijk leed.
De geestelijke gezondheidszorg kampt met een enorm tekort aan bedden, wachtlijsten lopen op tot 18 maanden. Wat gebeurt et in een crisissituatie? De patient krijgt geen opvang of gepast behandeling en komt naargelang de onderzoeksrechter in de gevangenis of in een gedwongen opname terecht. Ook voor gedwongen opname is er een enorm tekort aan bedden, dus wordt de patient naar een psychiatrische annex gestuurd waar hij/zij weerom jarenlang geen gepaste behandeling krijgt.
Intussen blijft het dweilen met de kraan open. Budgetten gaan naar tijdelijke lapmiddeltjes en de situatie verslechtert met de dag.

Volgens sommige media leven de gedetineerden in België in absolute luxe (men spreekt van plasmaschermen, laptops met internet, gratis tandheelkunde enz..). De desinformatiemolen draait op volle toeren. Wie de situatie durft aan te klagen krijgt gegarandeerd een verwijzing naar veroordeelden zoals Dutroux en Fourniret naar de kop gegooid alsof alle gedetineerden in dezelfde categorie vallen.
Intussen verandert er niets en blijven de families van gedetineerden met hun kop tegen de muur lopen.

België heeft een reeks wetten die de rechten van gedetineerden bepalen. Die wetten worden stuk voor stuk met de voeten getreden. We hebben een overheid die er blijft weigeren de eigen wetten en grondwet te respecteren, ook al hebben ze er zo mooi trouw aan gezworen. Misschien wordt het tijd dat we ons organiseren en samen België voor een rechtbank dagen om te eisen dat onze overheid eindelijk de eigen wetgeving naleeft.
Onrealistisch? Misschien maar als niemand wat doet verandert er ook niets.

[Geert]

Tja, als minister maak je je in België blijkbaar niet populair als je gevangen menselijk wilt behandelen. Zie bijvoorbeeld al die negatieve reacties op de website van De Morgen:
http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/De-Gedachte/article/detail/943131/2009/07/25/Geen-ijzeren-netten-maar-sociale-vangnetten.dhtml#reactions

Het zou wel heel wat anders zijn, moesten ze bij de politiek beseffen dat er ook mensen zijn die juist wél wakker liggen van de miserie in de gevangenissen. Niet alleen om de slechte fysieke omstandigheden, maar ook dat er nu veel vrij komen die er psychisch slechter aan toe zijn dan toen ze er in gingen.

Maar ik weet niet wat we moeten doen als we willen dat die kant van het verhaal ook gehoord wordt. Misschien ergens een manifest opstellen en handtekeningen verzamelen en bijvoorbeeld aan de politiekers van de commissie Justitie afgeven? Hoeveel handtekeningen zouden we daarvoor nodig hebben?

Groetjes, Geert.

[warriormom]

Ik lees regelmatig de verslagen van de commissie justitie. Wat je daar soms te lezen krijgt tart alle verbeelding. Zo beweerde een commissielid zelfs dat er al lang geen mensen meer geinterneerd worden.

Een dialoog uit de commissievergadering van 1 april:

“Raf Terwingen (CD&V): Mevrouw de voorzitter, mijnheer de
minister, blijkbaar experimenteren steeds meer jongeren met het
product GBL of gamma butyrolacytone. Hoe experimenteren zij met
voornoemd product? Met GBL kan blijkbaar GHB worden gemaakt.
Dat weet u waarschijnlijk wel.
14.02 Minister Stefaan De Clerck: Op het einde krijgen zij ADHD.
14.03 Raf Terwingen (CD&V): Waarschijlijk is het de oorzaak van
ADHD.”

En dat zijn de beleidsmakers die instaan voor justitie en gevangenisbeleid. Enige dossierkennis zou hier wel op zijn plaats zijn.

Wat een handtekeningenactie betreft is de kans groot dat enkel familie en vrienden van gedetineerden die gaan ondertekenen. Ik wil best een aantal dagen bij de poort in Vorst gaan staan, geen probleem. Ik zou er dan eveneens voorstander vcan zijn om aan verschillende organisatie zoals amnesty, liga voor mensenrechten, ligue des droits de l’homme, OIP enz.. te vragen om ons daarbij te steunen.
Ofwel blijven we elk in ons eigen hoekje met onze frustratie zitten, ofwel proberen we er samen iets aan te doen. Wat hebben we te verliezen? Samen staan we alleszins sterker dan alleen.
Voelt iemand zich geroepen om een open brief te schrijven, kwestie van een keertje een andere klok te laten luiden in de media?

[Auteur]

Berichten